Projekt SOMPACS
W konkursie wspólnego programu europejskiego „EJP SOIL – Towards climate-smart sustainable management of agricultural soils” spośród złożonych blisko 80 projektów do finansowania zakwalifikowano 11. Najwyżej oceniono projekt „SOMPACS – soil management effects on Soil Organic Matter Properties and Carbon Sequestration”, którego liderem jest prof. Jerzy Weber z Instytutu Nauk o Glebie, Żywienia Roślin i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu (UPWr). Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego (SGGW) reprezentowana jest przez Centrum Wodne – Instytut Inżynierii Środowiska oraz Instytut Rolnictwa. Zespół naukowy z SGGW tworzą: dr hab. Edyta Hewelke – kierownik projektu, dr inż. Aneta Perzanowska – kierownik pakietu zadań, dr hab. Łukasz Uzarowicz, prof. SGGW, dr hab. Dariusz Gozdowski, prof. SGGW, dr inż. Ewa Papierowska.
Dla realizacji projektu zostało utworzone konsorcjum 12 partnerów. Wraz z UPWr i SGGW współtworzą je Uniwersytet w Limerick z Irlandii, Uniwersytet w Rostocku z Niemiec, Uniwersytet w Wyoming w Stanach Zjednoczonych, Uniwersytet w Neapolu we Włoszech, Uniwersytet Witolda Wielkiego, Akademia Rolnicza w Kownie na Litwie, Stacja Doświadczalna Rothamsted w Harpenden w Wielkiej Brytanii, zaś z Polski: Instytut Agrofizyki PAN w Lublinie, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Uniwersytet Wrocławski oraz Grupa Producentów Rolnych TERRA z Prusic koło Złotoryi.
Celem projektu SOMPACS jest wskazanie praktyk i systemów gospodarowania glebą, które będą ją wzbogacać w najbardziej zasobne i stabilne frakcje materii organicznej dla różnych uwarunkowań glebowych i klimatycznych w Europie i USA, zapewniając równocześnie wysoki plon. Planowane badania obejmują m.in. optymalizację bilansu węgla organicznego w glebie metodami agrotechnicznymi oraz stabilność glebowej materii organicznej w zależności od systemu użytkowania gleby w różnych warunkach klimatycznych.
Analiza materiału glebowego zostanie przeprowadzona dla ośmiu unikatowych, wieloletnich doświadczeń polowych z różnymi systemami gospodarowania glebą. Obiekty badawcze stanowią m.in. najdłużej trwający na świecie 178-letni eksperyment polowy Rothamsted Research w Broadbalk. Badania będą również prowadzone na 100-letnich doświadczeniach w Skierniewicach oraz prawie 50-letnich doświadczeniach w Chylicach stanowiących część Stacji Doświadczalnej Instytutu Rolnictwa SGGW im. Prof. Mariana Górskiego. Ponadto eksperymenty będą prowadzone na polach produkcyjnych z zastosowaniem dodatków stymulujących wzrost korzeni, jak również na badaniach inkubacyjnych.
Specyficzne badania glebowej materii organicznej odpornej na rozkład (huminy) będą przeprowadzone przy zastosowaniu unikatowej aparatury w ośrodkach krajowych i zagranicznych. Natomiast podstawowe właściwości gleby zostaną uzupełnione specjalistycznymi badaniami właściwości mikrobiologicznych, analizą aktywności enzymatycznej, badaniem retencji wody w glebie, hydrofobowości gleby i stabilności jej struktury, a także składu mineralogicznego frakcji ilastej gleb.
Wskazanie możliwości zwiększenia stabilnych frakcji węgla organicznego w wierzchnich warstwach gleby pogłębi wiedzę na temat sekwestracji glebowej materii organicznej, bioróżnorodności gleby, jak również zrównoważonego podejścia do poprawy odporności, zdrowia i produktywności gleb.
Projekt polskich jednostek jest finansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (EJPSOIL/I/78/SOMPACS/2022).
Polecane linki:
https://ejpsoil.eu/soil-research
https://ejpsoil.eu/soil-carbon-sequestration-climate-change-mitigation
https://ejpsoil.eu/soil-research/first-external-call-projects-selected/sompacs
https://upwr.edu.pl/wspolpraca/projekty/sompacs
(EJPSOIL/I/78/SOMPACS/2022)